Ο Φίλιπ Πούλμαν (Philip Pullman) είναι ένας Βρετανός συγγραφέας που έχει τιμηθεί με πολυάριθμα βραβεία. Το παρακάτω κείμενο το έγραψε για τη δέκατη επέτειο του Astrid Lindgren Memorial Award το 2012.

«Τα παιδιά χρειάζονται τέχνη και ιστορίες και ποιήματα και μουσική όσο χρειάζονται αγάπη και φαγητό και καθαρό αέρα και παιχνίδι. Αν δεν δώσεις σε ένα παιδί τροφή, η ζημιά γίνεται γρήγορα ορατή. Αν δεν αφήσεις ένα παιδί να έχει καθαρό αέρα και παιχνίδι, η ζημιά είναι επίσης ορατή, αλλά όχι τόσο γρήγορα. Αν δεν δώσεις σε ένα παιδί αγάπη, η ζημιά μπορεί να μην είναι φανερή για μερικά χρόνια, αλλά είναι μόνιμη.

Ένα παιδί με παρορμητική συμπεριφορά και διάσπαση προσοχής πολύ συχνά στοχοποιείται από τα άτομα του  περιβάλλοντός του, τόσο από τους δασκάλους όσο και από τους γονείς του, αφού εύκολα εμπλέκεται  σε σχέσεις, όπου μπορούν εύκολα να δημιουργηθούν συγκρούσεις και προβλήματα. Η αστείρευτη ενέργειά του γίνεται κουραστική και πολλές φορές εξοντωτική για συμμαθητές, γονείς και δασκάλους. Πολύ πιθανόν να κατηγορείται γι’ αυτή του τη συμπεριφορά και να του ζητείται συστηματικά να δίνει εξηγήσεις για την όποια μη αποδεκτή πράξη του.

(γράφει η Μαρία Παπαδοπούλου)

Μια φορά κι έναν καιρό ήμουν εγώ, ένα μικρό στρουμπουλό μωράκι με κάστανα μάτια και μαύρα φουντωτά μαλλιά σαν του σκαντζόχοιρου την γούνα.

Εγώ δεν ήμουν σαν τα άλλα τα μωράκια. Δεν μου άρεσαν τα μάτια των ανθρώπων όπως με κοιτούσαν, πονούσα όταν με παίρναν αγκαλιά, τρόμαζα στους δυνατούς τους ήχους και ή γεύση των φαγητών μου έφερνε αναγούλα. Μου άρεσε μόνο να κοιτώ το φως , να χαζεύω τα λογότυπα από τα παιχνίδια μου και να κρατώ στα χέρια ένα τιμόνι, που το γυρνούσα όλη μέρα γύρω γύρω.

Μια από τις συνήθεις απορίες των σημερινών γονιών είναι το κατά πόσο και με πια συχνότητα μπορεί το βρέφος τους να "παρακολουθεί τηλεόραση". Έτσι καθημερινά υποβάλλουν την εξής ερώτηση στον παιδίατρό τους:. «Γιατρέ πόση ώρα μπορεί να παρακολουθεί τηλεόραση το βρέφος μου;».

Καταλαβαίνεται λοιπόν την επιρροή που μπορεί να έχει η τηλεόραση σε ένα παιδί όταν οι ίδιοι οι γονείς θέλουν το παιδί τους να παρακολουθεί ή διερωτούνται αν επιτρέπεται η παρακολούθηση τηλεόρασης από τη βρεφική ηλικία.

Μια από τις πιο συχνές αιτίες διένεξης ανάμεσα σε γονείς και παιδιά είναι το διάβασμα για την επόμενη μέρα. Υπάρχουν, βέβαια, και παιδιά που μελετούν πρόθυμα τα μαθήματά τους, οπότε σ’ αυτή την περίπτωση τα πράγματα είναι αρκετά εύκολα για τους γονείς.
Τι γίνεται, όμως, όταν το αγγελούδι μας αρνείται πεισματικά να συνεργαστείκαι νοιώθουμε την υπομονή μας να εξαντλείταιμη ξέροντας τι άλλο να δοκιμάσουμε;

Επειδή δεν μπορούμε πάντα να το αποφύγουμε, ας το αντιμετωπίσουμε σωστά!

Ας είμαστε ρεαλιστές… Παρόλο που όλοι προσπαθούμε να μη χάνουμε την ψυχραιμία μας και να μην εκτοξεύουμε απειλές και τιμωρίες στα παιδιά μας, είναι αναπόφευκτο κάποια στιγμή ο εκνευρισμός να επικρατήσει της αυτοκυριαρχίας μας και να αρχίσουμε να φωνάζουμε. Τι πρέπει να κάνουμε, σ’ αυτή την περίπτωση για να εξομαλύνουμε ξανά την κατάσταση για εμάς και τα παιδιά μας;

Διόλου σπάνιο είναι το φαινόμενο και σχεδόν σε όλα τα παιδιά συμβαίνει το να έχουν εκρήξεις θυμού (γνωστές στα Αγγλικά ως tantrums). Εκεί, από το πουθενά δηλαδή, να τα βλέπουμε να μπουρινιάζουν και έπειτα από κάποιο σύντομο χρονικό διάστημα να γαληνεύουν και να ηρεμούν σαν να μην συνέβη τίποτα.

Είναι σημαντικό για τους γονείς να γνωρίζουν να αποκωδικοποιούν αυτήν την συμπεριφορά του παιδιού τους έτσι ώστε να ξέρουν πώς να αντιδράσουν, πώς να του συμπεριφερθούν κατάλληλα και να είναι σε θέση να το βοηθήσουν.

 «Γιατί το παιδί μου είναι ζωηρό;» «Προσπαθώ να απαντήσω αυτή την ερώτηση τρία χρόνια τώρα», λέει η Ζωή μητέρα δύο παιδιών. «Έχω μείνει ξάγρυπνη αμέτρητες νύχτες, προσπαθώντας να θυμηθώ τι έχω κάνει λάθος, από τότε που ήμουν ακόμη έγκυος, μέχρι το τι έτρωγα κατά την εγκυμοσύνη, πώς τα γέννησα, αν έπαιξε ρόλο που δεν τα θήλασα, πόσες φορές αρρώστησαν …τι να πω, δεν ξέρω!»

• Το άγχος δεν είναι απαραίτητα κάτι αρνητικό—μερικές φορές μας βοηθάει να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες.
• Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και ελλειμματική προσοχή ίσως δυσκολεύονται να συνειδητοποιήσουν ότι χρειάζονται βοήθεια για να διαχειριστούν το άγχος τους.
• Υπάρχουν τρόποι για να βοηθήσετε το παιδί σας να διαχειριστεί το άγχος του τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο.

Το καλοκαίρι πλησίασε, στα σχολεία θα χτυπήσει για τελευταία φορά το κουδούνι και οι μαθητές θα ξεκινήσουν τις πολυπόθητες διακοπές τους, μένοντας για τρεις μήνες μακριά από το περιβάλλον του σχολείου και τις καθημερινές τους υποχρεώσεις. Το απαιτητικό πρόγραμμα του σχολείου πιέζει αφόρητα το παιδί που αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες, καθώς αυξάνει το άγχος του και το οδηγεί σε συνεχείς απογοητεύσεις και σε χαμηλή αυτοεκτίμηση, αφού δεν μπορεί να τα καταφέρει καλά στα σχολικά μαθήματα. Είναι φυσικό να έχει φορτωθεί το παιδί με αρνητικά συναισθήματα, κυρίως όταν ούτε το περιβάλλον αλλά ούτε και το ίδιο το παιδί δεν μπορεί να καταλάβει τους λόγους των χαμηλών του επιδόσεων. Οι διακοπές του καλοκαιριού έχουν σαν βασικό στόχο την ανάπαυλα και την ξεκούραση των μαθητών καθώς και την εμπέδωση αυτών που έχουν μάθει με λειτουργικό και δημιουργικό τρόπο. 

Το πρώτο και πιο σημαντικό είναι να σταματήσουμε να βλέπουμε αυτό τους το χαρακτηριστικό ως κάτι αρνητικό, αλλά απλά ως ακόμα ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς τους. Η ιστορία έχει δείξει πως κάποιοι από τους πιο ενδιαφέροντες ανθρώπους ήταν στη ζωή τους ντροπαλοί, και οι έρευνες μας λένε πως συχνά τα ντροπαλά παιδιά χαρακτηρίζονται από μια εσωτερική γαλήνη και δύναμη που τα κάνουν να λάμπουν και να διαπρέπουν. Άρα πριν κρίνουμε και πριν χαρακτηρίσουμε κάποιο παιδί ως ντροπαλό, ας το δούμε λίγο πιο σφαιρικά.

Αρκετές φορές οι γονείς άθελα τους, κριτικάρουν τα παιδιά ενώ θεωρούν πως έτσι τα συμβουλεύουν ή τα καθοδηγούν. Στην πραγματικότητα δηλώσεις του στυλ «μην μιλάς έτσι», «μην το κάνεις αυτό» είναι μία μορφή κριτικής, η οποία αν και καλοπροαίρετη, εντούτοις προκαλεί αρκετές αντιδράσεις από την μεριά των παιδιών και τα κάνει να φαίνονται αντιδραστικά ή ανυπάκουα.

Η τεχνική σχεδίου αποτελεί προβολική τεχνική έκφρασης, η οποία χρησιμοποιείται ως διαγνωστικό εργαλείο (σε συνδυασμό με άλλα μέσα) για την εκτίμηση και την αξιολόγηση της ψυχικής λειτουργίας του παιδιού και του εφήβου. Το σχέδιο μας βοηθά να διαμορφώσουμε μία εικόνα, αναφορικά με το συναισθηματικό κόσμο του παιδιού, την προσωπικότητά του, το νοητικό του υπόβαθρο σε σχέση με το αναπτυξιακό στάδιο στο οποίο βρίσκεται, την ωριμότητα, την ύπαρξη ψυχοπαθολογίας, αλλά και τις δεξιότητες και κλίσεις του.

Συχνά οι κατ’ οίκον εργασίες διαταράσσουν τη ζωή των οικογενειών. Η πολύωρη, γεμάτη συγκρούσεις και συχνά μη παραγωγική ενασχόληση μαζί τους είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο. Πώς μπορεί αυτό να αποφευχθεί;

Συνταγές επιτυχίας, δυστυχώς,  δεν υπάρχουν… Μπορείτε, όμως, να δοκιμάσετε τις ακόλουθες συμβουλές:

Παρόλο που οι περισσότεροι γονείς πιστεύουν ότι η παιδική ηλικία είναι μια εύκολη και ανέμελη φάση ζωής, χωρίς άγχος και πίεση, η πραγματικότητα τους διαψεύδει. Όλες οι φάσεις της παιδικής ηλικίας περιλαμβάνουν έντονους φόβους, άγχος και πίεση προς τα παιδιά. Και μόνο το γεγονός ότι η παιδική ηλικία χαρακτηρίζεται από συνεχείς μεταβάσεις από το ένα αναπτυξιακό στάδιο στο επόμενο, με αποκορύφωμα την επίπονη μετάβαση στην εφηβεία και ακολούθως στην ενήλικη ζωή, την καθιστά αγχογόνο και φοβική.