Συνήθως παραθέτουμε συμβουλές, στρατηγικές και μεθόδους που βοηθούν τα παιδιά με Δυσλεξία να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες τους! Τι γίνεται όμως με αυτά, που πολύ συχνά κάνουμε και δε βοηθούν το δυσλεξικό παιδί;

Η αναγνωστική ικανότητα αναπτύσσεται και εξελίσσεται με διαφορετικό ρυθμό και σε διαφορετικό βαθμό σε κάθε παιδί. Παρ’ όλα αυτά, πολλά είναι τα παιδιά που δυσκολεύονται αρκετά να την κατακτήσουν και συνεπώς παρουσιάζουν αναγνωστικές δυσκολίες.

Η ύπαρξη προβλημάτων στη γλωσσική επεξεργασία είναι συνήθως ο σημαντικότερος παράγοντας στον οποίο οφείλεται η δυσκολία στην ανάγνωση. Η ελλειμματική φωνολογική επίγνωση οδηγεί στη δυσκολία αποθήκευσης, ανάκλησης και επεξεργασίας των λέξεων ως συνόλων, και θεωρείται ο πιο ισχυρός παράγοντας στην πρόβλεψη των αναγνωστικών δυσκολιών.

από την Kathy Winters

Είμαι το παιδί που φαίνεται γεμάτο υγεία.
Γεννήθηκα με δέκα δάχτυλα στα χέρια και δέκα δάχτυλα στα πόδια.
Όμως κάτι είναι διαφορετικό, κάπου στο νου μου
Και τι είναι αυτό, κανείς δεν ξέρει.
Είμαι το παιδί που κάνει το δικό του αγώνα στο σχολείο
Αν και όλοι λένε ότι είμαι απόλυτα έξυπνος.

Παρατηρώντας τα παιδιά στην τάξη σας, διαπιστώνετε ότι δυο τρία απ' αυτά βρίσκονται σε «άλλον πλανήτη». Προσέχουν οτιδήποτε άλλο εκτός από σας. Μπορεί να σηκώνονται απ' τη θέση τους, να ξύνουν τα μολύβια τους ή να ζητούν να βγουν να πιουν νερό. Δε μπορούν να κάτσουν στο ίδιο σημείο για πολύ κι ενοχλούν τους άλλους. Ή κι ακόμα χειρότερα...

Ακούμε συχνά ότι ο εκπαιδευτικός δεν είναι επάγγελμα. Είναι λειτούργημα. Τι σημαίνει όμως αυτό στην πράξη; Αυτή η διδακτική ιστορία είναι εκπληκτική για να καταλάβουμε τι σημαίνει. Και να καταλάβουμε γιατί «Αυτό που είναι ο εκπαιδευτικός, είναι πιο σημαντικό από αυτό που διδάσκει».

H  βασική αιτία της αδυναμίας ενός παιδιού να ακολουθήσει προφορικές οδηγίες οφείλεται στη μειωμένη και κατά συνέπεια,   ανεπιτυχή ακουστική   επεξεργασία.

Με ποιους τρόπους μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί να βελτιώσει αυτό το μηχανισμό;

Κάθε περίπτωση παιδιού με ΔΕΠΥ είναι διαφορετική, αφού ο εγκέφαλος του κάθε παιδιού επηρεάζεται με διαφορετικό τρόπο. Τα παιδιά με  ΔΕΠΥπαρουσιάζουν μια σειρά συμπτωμάτων: μερικά είναι υπερκινητικά, κάποια ονειροπολούν συνεχώς και άλλα απλά φαίνεται να μην μπορούν να ακολουθήσουν τους κανόνες.

Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε, πώς η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής επηρεάζει τη συμπεριφορά του παιδιού, έτσι ώστε να μπορέσουμε σαν γονείς ή σαν εκπαιδευτικοί να επιλέξουμε τις κατάλληλες στρατηγικές, που θα μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα.

Νομίζεις πως είναι κάπου μακριά και δεν ακούν.

Νομίζεις πως είναι απασχολημένα και δεν σε βλέπουν. Νομίζεις πως είναι μικρά και δεν θα καταλάβουν…

Η μαμά γύρισε αργά από τη δουλειά. Είναι κουρασμένη. Κάνει δουλειές και είναι θυμωμένη.

Εγώ φταίω αν είχα μαζέψει τα παιχνίδια μου, δεν θα χρειαζόταν να κουραστεί για να τα μαζέψει εκείνη…

Πολλά γνωστά παιχνίδια μπορούν να προσαρμοστούν για παιδιά με Διάσπαση Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) με τους κανόνες και τις προκλήσεις να δυσκολεύουν και να πολλαπλασιάζονται σταδιακά με τον καιρό.Αυτή η προσέγγιση βοηθά τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ να κατακτήσουν γνωστικές προκλήσεις σιγά-σιγά, χτίζοντας βήμα-βήμα την ικανότητά τους να μένουν συγκεντρωμένοι σε ένα παιχνίδι, να ακολουθούν περίπλοκους κανόνες και να διαχειρίζονται τον εκνευρισμό και την απογοήτευση.

Παρατηρώντας τα παιδιά καθημερινά βλέπουμε πόσο έχει μειωθεί η προσοχή τους στα μαθήματα και στο διάβασμα γενικότερα. Είναι τα ίδια παιδιά που μπορούν ώρες να είναι αφοσιωμένα σε μια οθόνη κι όμως να αδυνατούν να μείνουν συγκεντρωμένα μπροστά στα βιβλία τους. Γενιές της τεχνολογικής εποχής! Ζουν σ’ ένα κόσμο βομβαρδισμένο από εικόνες και πληροφορίες που τους παρουσιάζονται μπροστά τους με απίστευτες ταχύτητες όποια ώρα τις αναζητήσουν!

»Αργά το βράδυ, κάποιος εστιάτορας ετοιμάζεται να κλείσει και να πάει στο σπίτι του. Εκείνη τη στιγμή καταφτάνουν δύο γυναίκες με ένα παιδί και δίνουν παραγγελία. Επειδή ο εστιάτορας είναι πολύ κουρασμένος, μπαίνει στον πειρασμό να τους πει ότι το εστιατόριο έκλεισε, αλλά θα τις εξυπηρετήσει μια και είναι περασμένη η ώρα και έχουν μαζί τους και το μικρό παιδί.

Ζευγάρι μπαίνει στο ασανσέρ δημόσιου κτιρίου. Ο μπαμπάς κρατά στην αγκαλιά το κοριτσάκι τους, που είναι περίπου τριών ετών. Κατεβαίνοντας, το ασανσέρ σταματά στους ενδιάμεσους ορόφους που το έχουν καλέσει. Κάποια στιγμή η πόρτα ανοίγει και μπαίνει ένας άγνωστος κύριος. Βλέποντας το χαριτωμένο κοριτσάκι, του λέει χαμογελώντας: "Βρε, τι είσαιεσύ;" και απλώνει το χέρι να το χαϊδέψει. Το κοριτσάκι σηκώνει το χεράκι του και τον απωθεί απότομα. 

Αποδοχή της διαφορετικότητας

Η ικανότητα της μάθησης ανήκει μαζί με τη γλώσσα και την επικοινωνία στα βασικά, έμφυτα, ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Οι δυσκολίες στη μάθηση που συναντούσαν ορισμένα άτομα θεωρούνταν για αιώνες φυσική συνέπεια του γεγονότος ότι όλοι οι άνθρωποι δεν είναι το ίδιο ικανοί. Η άποψη αυτή ενοχοποιούσε το ίδιο το άτομο για την αποτυχία του και συνηγορούσε στην εγκατάλειψή του από το εκπαιδευτικό σύστημα. Η σύγχρονη αντίληψη αναγνωρίζει ίδιες δυνατότητες στα άτομα με διαφορές μάθησης και εστιάζεται στην ανάπτυξη εναλλακτικών μεθόδων και προσεγγίσεων εκμάθησης.

Ας μην το ξεχνάμε αυτό, εμείς οι εκπαιδευτικοί λοιπόν, όταν κάποια παιδιά μας σπάνε τα νεύρα, όταν κάνουν φασαρία, όταν δεν μας προσέχουν, όταν δεν έχουν πρόοδο, όταν γενικά μας κάνουν τη ζωή δύσκολη. Λίγη προσοχή ζητάνε και συνήθως αντί να τους την δώσουμε, τους την στερούμε ως τιμωρία. Τουλάχιστον ας τους μάθουμε να ζητάνε την προσοχή με πιο όμορφο τρόπο. Αυτό που έχει μεγαλύτερη αξία δεν είναι να αγαπάμε κάποια παιδιά, που είναι έτσι και αλλιώς αξιαγάπητα, αλλά εκείνα που δεν έχουν αυτή την λάμψη. Τότε είναι πολύ πιθανό αυτά τα παιδιά να μας εκπλήξουν με την μεταμόρφωσή τους και με την ανταπόδοση της αγάπης που τους δείξαμε.

Ένα παιδί με παρορμητική συμπεριφορά και διάσπαση προσοχής πολύ συχνά στοχοποιείται από τα άτομα του  περιβάλλοντός του, τόσο από τους δασκάλους όσο και από τους γονείς του, αφού εύκολα εμπλέκεται  σε σχέσεις, όπου μπορούν εύκολα να δημιουργηθούν συγκρούσεις και προβλήματα. Η αστείρευτη ενέργειά του γίνεται κουραστική και πολλές φορές εξοντωτική για συμμαθητές, γονείς και δασκάλους. Πολύ πιθανόν να κατηγορείται γι’ αυτή του τη συμπεριφορά και να του ζητείται συστηματικά να δίνει εξηγήσεις για την όποια μη αποδεκτή πράξη του.